“Làm văn hay như làm người, cần phải có tâm!”, câu tục ngữ xưa nay vẫn luôn đúng. Viết bài nghị luận văn học không chỉ là trình bày kiến thức, mà còn là thể hiện sự cảm nhận, suy ngẫm của bản thân về tác phẩm, về cuộc sống. Vậy làm sao để bài văn nghị luận của bạn thật sự “chói lọi” trong mắt thầy cô, để lại dấu ấn khó phai trong lòng người đọc? Cùng “HỌC LÀM” khám phá bí kíp chinh phục bài văn nghị luận văn học ngay thôi!
Bí Kíp 1: Lên Ý Tưởng Cho Bài Văn
1.1. Nắm Bắt Nội Dung Tác Phẩm: Đọc kỹ, suy ngẫm, “cảm” cho thật sâu!
“Thấu hiểu tác phẩm, nghĩa là nắm bắt linh hồn của nó!” – Giáo sư Nguyễn Văn Tường, nhà nghiên cứu văn học nổi tiếng từng chia sẻ. Để có thể đưa ra những luận điểm sắc sảo, bạn cần đọc kỹ tác phẩm, chú ý đến:
- Nội dung: Tác giả muốn truyền tải thông điệp gì? Bài học gì được rút ra?
- Nghệ thuật: Tác giả sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào? Cách thức sử dụng có hiệu quả như thế nào?
- Phong cách: Tác phẩm mang phong cách gì?
Hãy dành thời gian để suy ngẫm, “cảm” thật sâu từng câu chữ, từng hình ảnh trong tác phẩm. Bạn có thể ghi chú những ý tưởng, cảm xúc chợt lóe lên trong đầu để sau đó khai thác một cách hiệu quả.
1.2. Xác Định Luận Điểm Chính: “Chọn” ý tưởng độc đáo, “khoe” cá tính riêng!
Lưu ý: Luận điểm chính phải là ý kiến riêng của bạn về tác phẩm, không được trùng lặp với những gì sách vở đã nêu. Hãy “chọn” ý tưởng độc đáo, thể hiện sự “khoe” cá tính, sự sáng tạo của riêng bạn.
Ví dụ:
- Tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ đã thể hiện một cách đầy xúc động phẩm chất cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam.
- Hình tượng Chí Phèo trong tác phẩm “Chí Phèo” của Nam Cao là một tấn bi kịch của số phận con người bị đẩy vào con đường tội lỗi.
1.3. Tìm Luận Cứ, Chứng Minh: “Dẫn chứng” là “bằng chứng” thuyết phục!
“Lời nói không bằng chứng cứ”, để bài văn của bạn trở nên thuyết phục, bạn cần chọn những luận cứ phù hợp, logic và có tính thuyết phục cao. Luận cứ có thể là:
- Trích dẫn: Chọn những câu thơ, câu văn tiêu biểu trong tác phẩm để làm sáng tỏ luận điểm.
- Phân tích: Giải thích, phân tích chi tiết các yếu tố nghệ thuật, nội dung tác phẩm để chứng minh luận điểm.
- So sánh: So sánh tác phẩm với những tác phẩm khác hoặc những hiện tượng đời sống để làm nổi bật ý tưởng của bạn.
Ví dụ:
- Để chứng minh cho luận điểm “Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam được thể hiện một cách đầy cảm động qua hình ảnh Vũ Nương”, bạn có thể trích dẫn những câu thơ, câu văn miêu tả tâm hồn, phẩm chất của Vũ Nương, phân tích những biện pháp nghệ thuật tác giả sử dụng để làm nổi bật vẻ đẹp đó, hoặc so sánh Vũ Nương với những hình ảnh người phụ nữ khác trong văn học.
Bí Kíp 2: Xây Dựng Cấu Trúc Bài Văn
2.1. Mở Bài: “Hút hồn” người đọc bằng câu mở bài ấn tượng!
- Cách 1: Bắt đầu bằng câu hỏi gợi mở: “Bạn có đồng ý rằng…”.
- Cách 2: Dẫn dắt bằng câu chuyện, hình ảnh liên quan đến nội dung tác phẩm.
- Cách 3: Trích dẫn câu thơ, câu văn hay, ý nghĩa từ tác phẩm.
Ví dụ:
- “Bạn có đồng ý rằng vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam luôn tỏa sáng trong văn học nước nhà?”
- “Hình ảnh dòng sông quê hương hiền hòa, thơ mộng trong bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh gợi cho em bao nhiêu cảm xúc…”.
- “Câu thơ “Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp” của nhà thơ Huy Cận đã trở thành một câu thơ bất hủ, một biểu tượng cho nỗi buồn da diết của con người trước dòng đời vô tận.”
2.2. Thân Bài: “Trình bày” luận điểm, luận cứ rõ ràng, mạch lạc!
- Phân chia các đoạn văn: Mỗi đoạn văn trình bày một luận điểm, luận cứ cụ thể, rõ ràng.
- Sắp xếp logic: Các luận điểm, luận cứ được sắp xếp theo một trình tự logic, hợp lý, tạo sự liên kết chặt chẽ, dẫn dắt người đọc đi theo một mạch suy luận nhất định.
- Sử dụng biện pháp nghệ thuật: Kể chuyện, so sánh, đối chiếu… để bài văn thêm sinh động, hấp dẫn.
Ví dụ:
- Luận điểm 1: “Vũ Nương là một người phụ nữ có lòng chung thủy, son sắt.”
- Luận cứ: Trích dẫn những câu văn miêu tả về tình yêu, lòng chung thủy của Vũ Nương.
- Phân tích: Phân tích những chi tiết, biện pháp nghệ thuật tác giả sử dụng để làm nổi bật lòng chung thủy của Vũ Nương.
- Luận điểm 2: “Vũ Nương là một người phụ nữ hiền dịu, nết na.”
- Luận cứ: Trích dẫn những câu văn miêu tả về vẻ đẹp, tính cách của Vũ Nương.
- Phân tích: Phân tích những chi tiết, biện pháp nghệ thuật tác giả sử dụng để làm nổi bật vẻ đẹp của Vũ Nương.
- Luận điểm 3: “Vũ Nương là một người phụ nữ bất hạnh, bị xã hội phong kiến bất công, tàn nhẫn đẩy vào bi kịch.”
- Luận cứ: Phân tích hoàn cảnh, số phận của Vũ Nương.
- So sánh: So sánh số phận của Vũ Nương với những số phận người phụ nữ bất hạnh khác trong văn học.
2.3. Kết Bài: “Khép lại” bài văn một cách trọn vẹn, ấn tượng!
- Tóm tắt: Khái quát lại nội dung chính của bài văn.
- Nêu cảm xúc, suy nghĩ: Thể hiện suy nghĩ, cảm xúc của bạn về tác phẩm, về cuộc sống.
- Gợi mở: Nêu ra những câu hỏi, những vấn đề liên quan đến tác phẩm, vấn đề xã hội.
Ví dụ:
- “Qua hình ảnh Vũ Nương, tác giả Nguyễn Dữ đã thể hiện một cách đầy cảm động vẻ đẹp tâm hồn, số phận bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.”
- “Tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” đã để lại trong em nhiều suy ngẫm về thân phận người phụ nữ Việt Nam trong xã hội xưa.”
- “Liệu rằng, trong cuộc sống hiện đại, những câu chuyện về sự bất công, tàn nhẫn của xã hội đã hoàn toàn được xóa bỏ?”
Bí Kíp 3: Luôn Nhớ “Chìa Khóa” Thành Công
- Rèn luyện kỹ năng viết: Hãy thường xuyên đọc, viết, rèn luyện kỹ năng viết, tăng cường vốn từ, ngữ pháp.
- Tham khảo ý kiến: Hãy trao đổi với thầy cô, bạn bè để nhận được những góp ý bổ ích.
- Thực hành: Hãy viết thật nhiều bài văn, không ngừng luyện tập để nâng cao khả năng viết văn của mình.
Ngoài ra:
- Hãy sử dụng từ ngữ chính xác, súc tích, rõ ràng, lựa chọn câu văn đẹp, trau chuốt về mặt hình thức.
- Hãy thể hiện sự cảm nhận, suy ngẫm của bản thân một cách chân thành, sâu sắc.
Lưu ý:
- Hãy tránh sao chép, đạo văn.
- Hãy tránh sử dụng những câu văn sáo rỗng, thiếu sự sáng tạo.
- Hãy tránh dùng những từ ngữ, hình ảnh phản cảm, không phù hợp với văn phong của bài văn nghị luận.
Mỗi bài văn nghị luận văn học là một “tác phẩm” mang dấu ấn riêng của bạn. Hãy chinh phục nó bằng nỗ lực, sự sáng tạo, và tình yêu văn học vô bờ bến!
Tìm kiếm thêm thông tin:
- Cách làm bài nghị luận văn học dân gian
- Cách làm bài nghị luận văn học lớp 9
- Cách học tốt môn văn thi đại học
Bạn có muốn chia sẻ những kinh nghiệm viết bài nghị luận văn học của mình? Hãy để lại bình luận bên dưới!
