“Con nhà tông, không giống lông, cũng giống cánh” – Câu tục ngữ xưa nay vẫn luôn được người đời nhắc nhở về tầm quan trọng của lễ nghĩa và phép tắc trong đời sống. Tuy nhiên, thời nay, trong một bộ phận học sinh, lối cư xử thiếu lễ pháp đang trở thành vấn đề đáng báo động. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến hiện trạng này và giải pháp nào để khắc phục?
Nguyên nhân khiến học sinh cư xử thiếu lễ pháp
1. Ảnh hưởng từ môi trường sống
“Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” – Câu tục ngữ này đã phần nào lý giải nguyên nhân chính dẫn đến lối cư xử thiếu lễ phép ở một số học sinh. Trong xã hội hiện đại, với sự phát triển của công nghệ, việc tiếp cận với những thông tin, hình ảnh không lành mạnh từ mạng internet, các trò chơi điện tử bạo lực… dễ dàng khiến học sinh bị ảnh hưởng tiêu cực. Bên cạnh đó, sự thờ ơ, thiếu gương mẫu của một bộ phận gia đình, xã hội cũng là nguyên nhân dẫn đến việc học sinh thiếu tôn trọng người lớn, không biết cách ứng xử đúng mực.
2. Thiếu giáo dục về lễ nghĩa
“Nhân bất học, bất tri lý” – Thiếu kiến thức về lễ nghi, phép tắc là một trong những nguyên nhân chính khiến học sinh cư xử thiếu lễ phép. Chương trình giáo dục hiện nay, mặc dù đã có những nỗ lực trang bị kiến thức về đạo đức, lối sống, nhưng việc giáo dục truyền thống lễ nghĩa lại chưa được chú trọng đúng mức. Nhiều học sinh thiếu sự hiểu biết về các nghi thức ứng xử cơ bản, không biết cách giao tiếp, thể hiện sự tôn trọng đối với người lớn tuổi, thầy cô giáo.
3. Ảnh hưởng từ văn hóa ứng xử online
“Cái gì quá cũng không tốt” – Sự phát triển của mạng xã hội, công nghệ thông tin mang đến nhiều lợi ích cho học sinh nhưng cũng ẩn chứa những nguy cơ tiềm ẩn về văn hóa ứng xử. Lối giao tiếp online thiếu lịch sự, thậm chí là thô lỗ, thiếu tôn trọng đang dần trở thành “thói quen” của một số học sinh. Điều này đã ảnh hưởng tiêu cực đến cách cư xử của họ trong cuộc sống thực.
Hậu quả của lối cư xử thiếu lễ pháp
hoc-sinh-thiếu-lễ-pháp-gây-ảnh-hưởng-xấu-tới-mối-quan-hệ-gia-đình|Học sinh thiếu lễ pháp gây ảnh hưởng xấu tới mối quan hệ gia đình|A young person with a disrespectful attitude toward their parents, sitting on the couch and rolling their eyes at their mother.|
Lối cư xử thiếu lễ phép sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến bản thân học sinh và xã hội.
- Gia đình: Mối quan hệ gia đình bị rạn nứt, ảnh hưởng đến sự hòa thuận, hạnh phúc gia đình.
- Xã hội: Gây mất lòng tin, ảnh hưởng xấu đến hình ảnh của thế hệ trẻ, làm giảm đi sự tôn trọng và ý thức cộng đồng.
- Bản thân học sinh: Khiến học sinh bị cô lập, mất đi sự yêu mến của mọi người xung quanh.
Giải pháp khắc phục tình trạng học sinh cư xử thiếu lễ pháp
giao-duc-le-nghia-cho-hoc-sinh|Giáo dục lễ nghĩa cho học sinh|A group of students sitting in a classroom, listening attentively to a teacher explaining the importance of respect and courtesy.|
Để khắc phục tình trạng học sinh cư xử thiếu lễ phép, cần có sự chung tay của gia đình, nhà trường và xã hội.
1. Vai trò của gia đình
- Làm gương cho con cái: Gia đình cần là tấm gương sáng về lối sống, ứng xử có văn hóa, thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau.
- Giáo dục lễ nghĩa cho con: Nên dạy con về những phép tắc ứng xử cơ bản, những giá trị văn hóa truyền thống, những câu chuyện cổ tích, những câu tục ngữ về lễ nghĩa… để con hình thành thói quen ứng xử đúng mực.
- Xây dựng môi trường gia đình lành mạnh: Hạn chế tiếp cận với những thông tin tiêu cực, bạo lực, những trò chơi điện tử không lành mạnh, tạo không khí gia đình ấm áp, vui vẻ, yêu thương.
2. Vai trò của nhà trường
- Lồng ghép giáo dục truyền thống lễ nghĩa vào chương trình học: Nên có những giờ học, những hoạt động ngoại khóa, những câu chuyện về lễ nghĩa, phép tắc trong các môn học.
- Xây dựng môi trường giáo dục văn hóa: Khuyến khích học sinh ứng xử văn minh, tôn trọng thầy cô, bạn bè, thể hiện tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau.
- Cử cán bộ, giáo viên gương mẫu: Cần có những thầy cô giáo mẫu mực, là tấm gương sáng về lối sống, ứng xử có văn hóa để học sinh noi theo.
3. Vai trò của xã hội
- Tuyên truyền về văn hóa ứng xử: Nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của lễ nghĩa, phép tắc, khuyến khích mọi người cùng chung tay xây dựng xã hội văn minh.
- Xây dựng cơ chế kiểm soát nội dung trên mạng: Hạn chế những thông tin, hình ảnh tiêu cực, bạo lực xuất hiện trên mạng internet, tăng cường kiểm duyệt các trò chơi điện tử có tính bạo lực, khuyến khích những hoạt động văn hóa lành mạnh.
- Phát huy vai trò của các cơ quan thông tin đại chúng: Truyền thông cần đưa ra những chương trình, bài viết, những câu chuyện, nhân vật tiêu biểu về lối sống văn hóa, ứng xử có đạo đức, để giáo dục và lan tỏa những giá trị tốt đẹp trong xã hội.
Lời khuyên dành cho học sinh
“Tốt gỗ hơn tốt nước sơn” – Cách cư xử của mỗi người chính là thước đo về nhân cách, về sự giáo dục của mỗi cá nhân. Để trở thành người con ngoan, trò giỏi, mỗi học sinh cần:
- Luôn giữ thái độ tôn trọng thầy cô, cha mẹ, người lớn tuổi.
- Học cách giao tiếp lịch sự, tế nhị, thể hiện sự lễ phép trong mọi trường hợp.
- Không sử dụng ngôn ngữ thô tục, phản cảm, biết cách cư xử phù hợp với thuần phong mỹ tục của dân tộc.
Câu hỏi thường gặp
- Học sinh cần làm gì để ứng xử đúng mực với thầy cô giáo?
- Làm sao để phân biệt giữa việc cư xử thẳng thắn và thiếu lễ phép?
- Có những câu chuyện cổ tích, câu tục ngữ nào về lễ nghĩa, phép tắc mà học sinh nên biết?
Kết luận
Cách cư xử thiếu lễ pháp là vấn đề nhức nhối cần được giải quyết. Gia đình, nhà trường và xã hội phải cùng chung tay, tạo môi trường giáo dục tốt đẹp, truyền tải những giá trị văn hóa truyền thống, xây dựng thế hệ trẻ có lối sống văn minh, đầy đủ kiến thức và kỹ năng ứng xử phù hợp với đạo đức xã hội. Hãy nhớ rằng, “Lễ là gốc của nhân”, “Nhân nghĩa lễ nghĩa là gốc của mọi việc”, mỗi người đều có trách nhiệm góp phần xây dựng xã hội văn minh, đầy ắp những giá trị tốt đẹp!