“Học ăn, học nói, học gói, học mở” – câu tục ngữ xưa đã khẳng định tầm quan trọng của việc học hỏi trong mọi khía cạnh cuộc sống. Và nghị luận, một trong những kỹ năng quan trọng nhất trong việc giao tiếp, thể hiện suy nghĩ, cũng cần được trau dồi kỹ lưỡng. Vậy làm sao để học được vẹn nguyên nghệ thuật nghị luận, để mỗi lời nói, mỗi bài viết của bạn đều sắc bén, thuyết phục và đầy sức nặng?
Hiểu rõ bản chất của nghị luận
Nghị luận là gì? Nói một cách đơn giản, đó là cách chúng ta đưa ra lập luận, dẫn chứng để chứng minh cho một quan điểm, một ý kiến nào đó. Nghị luận không chỉ là trình bày một vấn đề, mà còn là phân tích, đánh giá, bình luận, tranh luận, và thuyết phục người nghe, người đọc đồng tình với quan điểm của mình.
Các yếu tố cần có trong một bài nghị luận
Để bài nghị luận hiệu quả, cần có đủ 3 yếu tố quan trọng:
- Luận điểm: Là ý kiến, quan điểm cần được chứng minh. Luận điểm phải rõ ràng, ngắn gọn, dễ hiểu và thu hút người đọc.
- Luận cứ: Là những lý lẽ, dẫn chứng để chứng minh cho luận điểm. Luận cứ phải chính xác, khách quan, thuyết phục, có thể là dẫn chứng từ thực tế, lịch sử, khoa học, văn học, hoặc từ chính kinh nghiệm của người viết.
- Lập luận: Là cách thức trình bày, sắp xếp các luận cứ để chứng minh cho luận điểm. Lập luận phải logic, chặt chẽ, có sức thuyết phục, sử dụng các phép lập luận như: so sánh, đối chiếu, phân tích, tổng hợp, …
Bắt đầu từ những điều cơ bản
1. Luyện tập kỹ năng đọc hiểu
“Học thầy không tày học bạn” – muốn giỏi nghị luận, bạn cần phải đọc nhiều, đọc đa dạng, từ những bài văn mẫu, tác phẩm văn học, báo chí, đến những bài viết trên mạng xã hội. Việc đọc giúp bạn:
- Học hỏi cách lập luận, cách sử dụng ngôn ngữ, cách trình bày ý tưởng của người khác.
- Nâng cao vốn từ vựng, mở rộng kiến thức, hiểu biết về thế giới xung quanh.
- Rèn luyện khả năng phân tích, đánh giá, tổng hợp thông tin.
2. Luyện tập kỹ năng viết
“Nói được, làm được” – muốn viết hay, bạn cần phải luyện tập thường xuyên. Việc viết giúp bạn:
- Thực hành cách diễn đạt, cách trình bày ý tưởng của mình một cách rõ ràng, logic.
- Rèn luyện khả năng sáng tạo, tư duy độc lập, và đưa ra những ý kiến riêng của mình.
- Phát triển khả năng tự tin, tự chủ, và thể hiện cá tính của bản thân.
3. Tham khảo các bài văn mẫu
“Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” – học hỏi từ những người đi trước là điều cần thiết. Bạn có thể tìm đọc các bài văn mẫu, phân tích cách lập luận, cách sử dụng ngôn ngữ, cách trình bày ý tưởng của các tác giả nổi tiếng.
Bài văn mẫu nghị luận: Phân tích cách lập luận, cách sử dụng ngôn ngữ, cách trình bày ý tưởng
Tìm kiếm sự hỗ trợ và động lực
“Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” – việc học hỏi, rèn luyện cần sự giúp đỡ, chia sẻ và động viên từ những người xung quanh. Bạn có thể:
- Tham gia các khóa học, các lớp học online về kỹ năng viết nghị luận.
- Hỏi ý kiến, trao đổi bài viết với giáo viên, thầy cô, bạn bè, người thân.
- Tham gia các diễn đàn, cộng đồng trực tuyến để học hỏi kinh nghiệm, chia sẻ bài viết, nhận phản hồi từ cộng đồng.
Tăng cường tính thuyết phục
1. Sử dụng dẫn chứng phù hợp
“Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” – để bài nghị luận thêm sức thuyết phục, bạn cần sử dụng những dẫn chứng phù hợp, chính xác, và có tính thuyết phục cao. Có thể là:
- Dẫn chứng thực tế: Là những sự kiện, con số, thống kê, hình ảnh, video,… có tính xác thực, minh chứng cho luận điểm.
- Dẫn chứng lịch sử: Là những câu chuyện, sự kiện lịch sử, nhân vật lịch sử, những bài học kinh nghiệm từ quá khứ,…
- Dẫn chứng khoa học: Là những nghiên cứu, phát minh, lý thuyết, công thức, … có tính khoa học, chứng minh cho luận điểm.
- Dẫn chứng văn học: Là những câu thơ, câu văn, nhân vật, tác phẩm văn học,… có tính nghệ thuật, minh chứng cho luận điểm.
- Dẫn chứng từ kinh nghiệm bản thân: Là những câu chuyện, trải nghiệm cá nhân, những bài học rút ra từ thực tế,…
2. Xây dựng lập luận logic
“Chẳng ai giàu ba họ, chẳng ai khó ba đời” – để bài nghị luận thêm sức thuyết phục, bạn cần xây dựng lập luận logic, chặt chẽ, có sức thuyết phục. Có thể sử dụng các phép lập luận như:
- So sánh, đối chiếu: So sánh, đối chiếu giữa hai đối tượng, hai hiện tượng, hai quan điểm,… để làm nổi bật luận điểm.
- Phân tích, tổng hợp: Phân tích, tổng hợp các yếu tố, khía cạnh của vấn đề để làm rõ luận điểm.
- Diễn dịch, quy nạp: Dẫn dắt từ luận điểm chung đến luận điểm cụ thể, hoặc từ luận điểm cụ thể đến luận điểm chung.
3. Sử dụng ngôn ngữ phù hợp
“Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” – để bài nghị luận thêm sức thuyết phục, bạn cần sử dụng ngôn ngữ phù hợp, chính xác, và có sức truyền cảm. Có thể sử dụng các biện pháp tu từ như:
- So sánh: So sánh để tăng tính hình ảnh, minh họa cho luận điểm.
- Nhân hóa: Nhân hóa để tăng tính sinh động, hấp dẫn cho luận điểm.
- Ẩn dụ: Ẩn dụ để tạo hình ảnh, ý nghĩa ẩn dụ cho luận điểm.
- Hoán dụ: Hoán dụ để tạo hình ảnh, ý nghĩa ẩn dụ cho luận điểm.
- Liệt kê: Liệt kê các dẫn chứng, lý lẽ để tăng tính thuyết phục cho luận điểm.
Một số lưu ý
- Hãy lựa chọn đề tài phù hợp với khả năng, kiến thức, và sở trường của bản thân.
- Hãy dành thời gian nghiên cứu, tìm hiểu kỹ về vấn đề bạn muốn nghị luận.
- Hãy tập trung vào việc truyền tải ý tưởng, quan điểm của mình một cách rõ ràng, logic, và thuyết phục.
- Hãy dành thời gian chỉnh sửa, trau chuốt bài viết để tạo sự hấp dẫn, thu hút cho người đọc.
- Hãy tự tin thể hiện cá tính, phong cách riêng của bản thân trong từng bài viết.
Hãy thử sức với những bài viết nghị luận!
“Học thầy không tày học bạn, học bạn không tày học làm” – việc học hỏi là một quá trình liên tục, không ngừng nghỉ. Hãy thử sức với những bài viết nghị luận, bạn sẽ khám phá ra những điều thú vị và bất ngờ.
Hãy liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 0372888889 hoặc đến địa chỉ 335 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội, chúng tôi có đội ngũ chuyên gia hỗ trợ bạn 24/7.
Hãy chia sẻ bài viết này với bạn bè và người thân, để mọi người cùng học hỏi, cùng tiến bộ!