Bạn có từng cảm thấy bế tắc khi đối mặt với những quan điểm trái chiều? Khi lý lẽ của người khác khiến bạn bối rối, bạn muốn tranh luận để bảo vệ quan điểm của mình nhưng lại không biết phải bắt đầu từ đâu? Hay thậm chí, chính bạn lại “tự đấu tranh” với những suy nghĩ mâu thuẫn trong lòng?
Câu chuyện về “con voi và người mù” là một minh chứng rõ ràng về việc mỗi người đều có một góc nhìn khác nhau về cùng một sự vật, dẫn đến những quan điểm trái chiều. Vậy làm sao để giải quyết những mâu thuẫn này, đặc biệt là trong lĩnh vực triết học vốn đầy phức tạp và đa chiều?
Hiểu rõ bản chất của mâu thuẫn trong triết học
Để giải quyết bất kỳ vấn đề gì, trước hết ta cần hiểu rõ bản chất của nó. Mâu thuẫn trong triết học không đơn thuần là sự bất đồng quan điểm, mà còn là sự va chạm giữa những hệ thống tư tưởng, những quan điểm triết lý khác nhau.
Theo giáo sư Nguyễn Văn A, tác giả cuốn sách “Triết học hiện đại”, mâu thuẫn triết học có thể được chia thành 2 loại:
1. Mâu thuẫn khách quan:
- Xuất phát từ sự đối lập khách quan giữa các đối tượng, hiện tượng trong thế giới khách quan.
- Ví dụ: Mâu thuẫn giữa vật chất và tinh thần, giữa tự nhiên và xã hội, giữa chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm…
2. Mâu thuẫn chủ quan:
- Xuất phát từ sự khác biệt trong nhận thức, trong cách tiếp cận, trong phương pháp luận của các nhà triết học.
- Ví dụ: Mâu thuẫn giữa chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật siêu hình, giữa chủ nghĩa lý tưởng khách quan và chủ nghĩa lý tưởng chủ quan…
Cách giải quyết mâu thuẫn trong triết học
Giải quyết mâu thuẫn trong triết học không phải là việc dễ dàng, đòi hỏi chúng ta phải:
1. Luôn giữ thái độ khách quan:
- Không nên “bấu víu” vào quan điểm của mình một cách cứng nhắc. Hãy dành thời gian lắng nghe, tiếp thu, phân tích những quan điểm khác biệt.
- “Lòng son sắt, dạ đồng tâm” – một câu tục ngữ thể hiện sự cần thiết của việc lắng nghe và thấu hiểu trong giao tiếp.
- “Nhất ngôn cửu đỉnh”, “Nhất tự vi kim” – hãy cố gắng nắm bắt thật kỹ lưỡng các ý kiến, luận điểm của đối phương để có thể đưa ra những phản bác và tranh luận một cách thuyết phục.
2. Phân tích kỹ lưỡng các luận điểm:
- Phân tích các luận cứ, luận điểm của đối phương một cách logic, khách quan, tránh những suy diễn thiếu căn cứ.
- “Sai một ly đi một dặm” – sai sót nhỏ trong phân tích sẽ dẫn đến những kết luận sai lầm.
3. Sử dụng các phương pháp luận khoa học:
- Áp dụng các phương pháp luận khoa học như phân tích, tổng hợp, so sánh, đối chiếu, suy luận logic để đưa ra những kết luận khách quan.
- “Chân lý là con gái của thời gian”, “Con đường dài vạn dặm bắt đầu từ một bước chân” – hãy kiên nhẫn tìm kiếm sự thật bằng những phương pháp luận khoa học.
4. Tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ:
- Không nên chỉ nhìn nhận vấn đề từ một góc nhìn duy nhất. Hãy cố gắng tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau để có cái nhìn toàn diện và khách quan hơn.
- “Tứ phương bát hướng, bao la bát ngát” – hãy mở rộng tầm nhìn, tiếp cận vấn đề một cách đa chiều.
5. Luôn giữ thái độ cầu thị:
- Hãy khiêm tốn học hỏi từ những người có kiến thức và kinh nghiệm.
- “Học thầy không tày học bạn” – hãy trao đổi, học hỏi và chia sẻ với những người cùng chí hướng.
Những câu hỏi thường gặp về cách giải quyết mâu thuẫn trong triết học:
1. Làm sao để phân biệt giữa mâu thuẫn khách quan và mâu thuẫn chủ quan?
Để phân biệt giữa mâu thuẫn khách quan và mâu thuẫn chủ quan, bạn cần xem xét nguồn gốc của mâu thuẫn. Nếu mâu thuẫn xuất phát từ sự đối lập khách quan giữa các đối tượng, hiện tượng trong thế giới khách quan thì đó là mâu thuẫn khách quan. Ngược lại, nếu mâu thuẫn xuất phát từ sự khác biệt trong nhận thức, trong cách tiếp cận, trong phương pháp luận của các nhà triết học thì đó là mâu thuẫn chủ quan.
2. Làm thế nào để giải quyết mâu thuẫn với những người có quan điểm đối lập?
Để giải quyết mâu thuẫn với những người có quan điểm đối lập, bạn cần:
- Lắng nghe và thấu hiểu quan điểm của đối phương.
- Luôn giữ thái độ tôn trọng và bình tĩnh.
- Tranh luận một cách logic và khoa học.
- Tìm kiếm điểm chung và những giải pháp thỏa mãn cả hai bên.
3. Có cần thiết phải đưa ra một quan điểm duy nhất để giải quyết mâu thuẫn trong triết học?
Không nhất thiết phải đưa ra một quan điểm duy nhất để giải quyết mâu thuẫn trong triết học. Triết học là một lĩnh vực đa chiều, phức tạp, và mỗi quan điểm đều có những giá trị riêng. Thay vì cố gắng tìm ra một lời giải chung nhất, chúng ta nên tôn trọng sự đa dạng và tính độc đáo của mỗi quan điểm.
Kêu gọi hành động:
Bạn đã sẵn sàng khám phá thêm những kiến thức triết học bổ ích và những cách giải quyết mâu thuẫn hiệu quả? Hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua số điện thoại: 0372888889, hoặc đến địa chỉ: 335 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội. Chúng tôi có đội ngũ chuyên gia tư vấn và hỗ trợ khách hàng 24/7.
Đối tượng triết học
Tranh luận triết học
Mâu thuẫn triết học
Hãy chia sẻ bài viết này với bạn bè và gia đình để cùng nhau tìm hiểu và giải quyết những mâu thuẫn trong cuộc sống!
