Cái gì cũng có cách riêng của nó, dạy con cũng vậy. Đã là con người ai mà chẳng có lúc phạm sai lầm, nhất là lứa tuổi đang lớn, ham chơi, chưa hiểu hết mọi thứ. Thay vì trách mắng, la mắng, hãy thử nhìn nhận vấn đề từ góc độ tích cực, tìm hiểu nguyên nhân và lựa chọn cách thức giáo dục phù hợp, bạn sẽ thấy “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” không còn đúng trong mọi trường hợp.
Hiểu Vấn Đề: Con Chưa Ngoan Hay Là Cách Nuôi Dạy Của Bạn Chưa Phù Hợp?
“Dạy Con Như Dạy Vườn” – Lời Khôn Ngoan Của Ông Bà Ta
Thật ra, từ “chưa ngoan” là khái niệm tương đối, tùy thuộc vào nhận thức và cách nhìn của mỗi người. Một đứa trẻ nghịch ngợm, hay quậy phá trong mắt người lớn có thể là một đứa trẻ hiếu động, tò mò, thích khám phá, sáng tạo trong mắt những người khác.
Lý do con trẻ chưa ngoan có thể do nhiều nguyên nhân:
- Thiếu sự quan tâm, giáo dục từ gia đình: Khi cha mẹ bận rộn với công việc, bỏ bê con cái, trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh, bạn bè xấu, dẫn đến những hành vi chưa phù hợp.
- Phương pháp giáo dục chưa phù hợp: Mắng mỏ, đánh đập, ép buộc con làm theo ý mình chỉ khiến con trẻ sợ hãi, phản kháng, dễ dẫn đến “cứng đầu”, “bướng bỉnh”.
- Thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề: Trẻ chưa biết cách xử lý những tình huống khó khăn, dễ nổi nóng, hành động thiếu suy nghĩ.
- Ảnh hưởng từ môi trường xung quanh: Trẻ tiếp xúc với những người có tính cách không tốt, lối sống tiêu cực, dễ bị ảnh hưởng và bắt chước theo.
5 Bước Giúp Bạn Dạy Con Hiệu Quả:
1. Luôn Bình Tĩnh, Thấu Hiểu Trước Khi Hành Động
Câu chuyện: Ông bà ta thường nói “con hư tại mẹ”, nhưng thực tế nhiều người không hiểu hết ý nghĩa của câu này. “Hư” ở đây không phải là con phạm lỗi mà là do cách dạy dỗ của người mẹ chưa đúng. Bởi lẽ, khi con cái phạm lỗi, tâm trạng của người lớn rất dễ bị ảnh hưởng, dẫn đến lời nói, hành động thiếu kiềm chế, gây tổn thương cho con trẻ.
Lưu ý: Thay vì tức giận, hãy bình tĩnh phân tích tình huống, tìm hiểu nguyên nhân con phạm lỗi. Có thể con đang gặp khó khăn, cần sự giúp đỡ của bạn, hoặc đơn giản là con còn nhỏ, chưa hiểu hết mọi thứ.
2. Nói Chuyện Với Con: Lắng Nghe Và Chia Sẻ
Lắng nghe: Hãy dành thời gian trò chuyện, lắng nghe con chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc của mình. Khi con cảm thấy được tôn trọng, lắng nghe, con sẽ dễ dàng mở lòng, chia sẻ những điều con đang nghĩ, đang làm.
Chia sẻ: Hãy chia sẻ với con những kinh nghiệm, bài học của bản thân, giúp con hiểu được hậu quả của những hành vi sai trái.
3. Dạy Con Kỹ Năng Giải Quyết Vấn Đề:
Chuyên gia giáo dục Nguyễn Văn A (tên giả định) trong cuốn sách “Nuôi Dạy Con Thông Minh” (tên giả định) đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc dạy con kỹ năng giải quyết vấn đề:
“Hãy dạy con cách đối mặt với khó khăn, thách thức, thay vì giải quyết mọi vấn đề thay con. Điều này sẽ giúp con tự tin, bản lĩnh, và độc lập hơn trong cuộc sống.”
Cách thực hiện:
- Tạo cơ hội cho con tự giải quyết vấn đề: Hãy để con tự giải quyết những vấn đề đơn giản, phù hợp với khả năng của con. Bạn có thể hướng dẫn, hỗ trợ con, nhưng không nên làm thay con.
- Dạy con cách suy nghĩ tích cực: Hãy dạy con cách nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ, tìm ra những giải pháp khả thi, thay vì chỉ tập trung vào những điều tiêu cực.
- Khen ngợi, động viên con: Hãy khen ngợi những nỗ lực, cố gắng của con, dù kết quả có như mong đợi hay không. Điều này sẽ giúp con tự tin hơn, tiếp tục cố gắng trong tương lai.
4. Xây Dựng Môi Trường Tích Cực, An Toàn Cho Con:
Môi trường: Hãy tạo một môi trường sống tích cực, lành mạnh, an toàn cho con, giúp con phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần.
Ví dụ:
- Hạn chế tiếp xúc với những người có tính cách không tốt: Bạn bè xấu, người lớn có lối sống tiêu cực có thể ảnh hưởng xấu đến con trẻ.
- Tạo điều kiện cho con tham gia các hoạt động bổ ích: Tham gia các câu lạc bộ, hoạt động ngoại khóa, thể thao, nghệ thuật… sẽ giúp con phát triển các kỹ năng, năng khiếu, hạn chế thời gian chơi game, xem ti vi quá nhiều.
5. Luôn Luôn Yêu Thương, Tin Tưởng Con:
Tâm linh: Theo quan niệm tâm linh của người Việt, “tâm linh” là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hành vi của con người. Khi bạn yêu thương, tin tưởng con, con sẽ cảm nhận được tình cảm đó, từ đó sẽ cố gắng trở thành người tốt, ngoan ngoãn, và biết ơn bạn.
Lưu ý:
- Không so sánh con với những đứa trẻ khác: Mỗi đứa trẻ đều có cá tính, sở trường, điểm mạnh riêng. Việc so sánh con với người khác chỉ khiến con cảm thấy tự ti, mặc cảm, dễ dẫn đến những hành vi tiêu cực.
- Luôn khen ngợi, động viên con: Hãy khen ngợi những hành vi tốt của con, dù là nhỏ nhất. Điều này sẽ giúp con tự tin, tiếp tục cố gắng trong tương lai.
- Hãy là tấm gương sáng cho con noi theo: Hãy là tấm gương sáng về đạo đức, lối sống để con noi theo. Hãy nhớ rằng con cái là tấm gương phản chiếu của cha mẹ, con sẽ học hỏi, tiếp thu những gì tốt đẹp nhất từ cha mẹ.
Lời Kết:
Nuôi dạy con là một hành trình dài, không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhưng bạn hãy tin rằng, với sự kiên trì, yêu thương, và những bí quyết phù hợp, bạn sẽ giúp con trở thành người tốt, ngoan ngoãn, và thành công trong cuộc sống. Hãy nhớ rằng, “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” không phải là câu thần chú để đổ lỗi, mà là lời nhắc nhở về trách nhiệm của người lớn trong việc giáo dục con cái.
Hãy để lại bình luận bên dưới, chia sẻ những kinh nghiệm nuôi dạy con của bạn, hoặc đặt câu hỏi nếu bạn cần thêm thông tin.
