“Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” – Câu tục ngữ này đã nói lên sự ảnh hưởng to lớn của môi trường xung quanh đối với mỗi con người. Và trong hành trình chinh phục kiến thức, một bài văn nghị luận văn học hay sẽ là “ngọn đèn” soi sáng cho ta hiểu rõ hơn về tác phẩm, tác giả, cũng như những giá trị nhân văn ẩn chứa trong đó. Vậy làm sao để “nắm” được “ngọn đèn” ấy, để bài văn của mình tỏa sáng và thuyết phục người đọc?
Bí Kíp 1: Lựa Chọn Đề Tài Và Phân Tích Trước Khi Viết
Tìm Đề Tài:
Bước đầu tiên, giống như việc chọn “chiến trường” cho cuộc chiến, ta cần chọn đề tài phù hợp với khả năng và sở thích của mình. Nên chọn đề tài quen thuộc, đã được học và có thể khai thác từ nhiều góc độ.
Phân Tích Bài Văn:
Đừng vội vàng “nhảy” vào viết! Hãy dành thời gian phân tích tác phẩm, tìm hiểu chủ đề, bố cục, nhân vật, ngôn ngữ… Bên cạnh đó, việc tham khảo các bài viết, tài liệu liên quan cũng là một bí kíp hữu ích.
Ví dụ:
Bạn muốn viết về đề tài “Phân tích hình ảnh người phụ nữ trong thơ Nguyễn Du”. Trước khi viết, bạn cần tìm hiểu những tác phẩm tiêu biểu như “Truyện Kiều”, “Đoạn trường tân thanh”… Nắm vững những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật, nhân vật…
Bí Kíp 2: Xây Dựng Luận Điểm Và Luận Cứ
Luận Điểm:
Luận điểm là “trái tim” của bài văn, là ý kiến, quan điểm mà bạn muốn đưa ra và chứng minh. Luận điểm cần rõ ràng, súc tích, đánh trúng tâm điểm của vấn đề.
Luận Cứ:
Luận cứ là “cánh tay” của bài văn, là những dẫn chứng, lập luận, phân tích để chứng minh cho luận điểm. Luận cứ cần có sức thuyết phục, hợp lý, có tính logic, có thể là dẫn chứng từ tác phẩm, lời bình luận của nhà nghiên cứu, hoặc dẫn chứng thực tế…
Ví dụ:
Luận điểm: “Hình ảnh người phụ nữ trong thơ Nguyễn Du là bức tranh chân thực, đa dạng về số phận, phẩm chất, tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội phong kiến.”
Luận cứ:
-
Dẫn chứng về số phận bi thương của Thúy Kiều, nàng Kiều tài sắc vẹn toàn nhưng lại rơi vào vòng xoay nghiệt ngã của xã hội, bị bán, bị lưu lạc, phải chịu nhiều mất mát…
-
Phân tích tâm hồn, phẩm chất cao đẹp của những người phụ nữ như Thúy Vân, nàng là biểu tượng cho vẻ đẹp hiền dịu, phúc hậu, đức hạnh…
-
Nhắc đến những câu thơ miêu tả vẻ đẹp, tâm hồn, cuộc sống của những người phụ nữ như: “Dáng người thanh mảnh, bước đi uyển chuyển”, “Lòng son sắt, thủy chung, gắn bó với quê hương, gia đình”…
Bí Kíp 3: Xây Dựng Bố Cục Bài Văn
Mở Bài:
- Giới thiệu khái quát về tác phẩm, tác giả, đề tài.
- Nêu luận điểm cần chứng minh.
Thân Bài:
- Phân tích, chứng minh luận điểm theo từng luận cứ.
- Mỗi luận cứ nên được triển khai chi tiết, bằng các câu văn giàu hình ảnh, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng phù hợp, liên hệ thực tế…
Kết Bài:
- Khẳng định lại luận điểm, nêu ý nghĩa, bài học rút ra từ tác phẩm.
Lưu ý:
- Cần đảm bảo sự liên kết chặt chẽ, mạch lạc giữa các phần của bài văn.
- Sử dụng ngôn ngữ đúng ngữ pháp, trong sáng, sinh động, hấp dẫn.
Bí Kíp 4: Luyện Tập Thường Xuyên
“Có công mài sắt có ngày nên kim” – Viết bài văn nghị luận văn học là một quá trình đòi hỏi sự rèn luyện không ngừng nghỉ. Hãy dành thời gian mỗi ngày để đọc sách, nghiên cứu tác phẩm, luyện tập viết, chia sẻ bài viết với bạn bè, nhờ thầy cô góp ý…
Bí kíp:
- Viết nhiều bài văn với những đề tài khác nhau.
- Tham gia các cuộc thi viết, giao lưu với các bạn học khác.
- Luôn giữ tinh thần học hỏi, không ngừng trau dồi kiến thức và kỹ năng viết.
Bí Kíp 5: Lắng Nghe Giọng Nói Của Trái Tim
“Văn chương là tấm gương phản chiếu đời sống.” – Câu nói của nhà văn Nguyễn Đình Thi đã khẳng định vai trò to lớn của văn chương đối với cuộc sống con người. Hãy để trái tim mình rung động trước vẻ đẹp, cái hay, cái ý nghĩa của tác phẩm, lắng nghe tiếng nói của trái tim mình để bài văn của bạn tràn đầy cảm xúc, sâu sắc và thuyết phục.
Những Lưu Ý
- Tìm hiểu thêm: Tham khảo thêm các tài liệu về cách viết bài văn nghị luận văn học từ các chuyên gia như: “Nghệ Thuật Viết Bài Văn Nghị Luận Văn Học” – Tác giả Nguyễn Văn Thuận, “Nghị Luận Văn Học” – Tác giả Nguyễn Minh Châu…
- Kiểm tra kỹ lưỡng: Trước khi nộp bài, hãy đọc lại bài văn một cách kỹ lưỡng để sửa lỗi ngữ pháp, logic, và cải thiện phong cách viết.
- Tự tin: Hãy tin tưởng vào khả năng của mình, tự tin vào “ngọn đèn” sáng chói trong tim bạn.
Câu chuyện:
Một cô học trò tên Hương luôn đau đầu với bài văn nghị luận văn học. Hương thường viết một cách cơ khô, thiếu cảm xúc, bởi vì Hương luôn cho rằng viết văn là một việc khó khăn và buồn tẻ.
Một lần, cô giáo Hồng đã khuyên Hương nên đọc thêm các tác phẩm văn học, tìm hiểu về cuộc đời của các nhà văn, tìm kiếm sự giao tiếp với thế giới bên ngoài …
Lắng nghe lời cô giáo, Hương bắt đầu đọc thêm sách, tham gia các hoạt động xã hội, va chạm với cuộc sống … Hương bắt đầu thấy rõ hơn ý nghĩa của văn chương, cảm nhận được sự rung động trong lòng mình và những bài văn của Hương cũng trở nên sâu sắc, hấp dẫn hơn.
Lời khuyên:
Hãy dũng cảm theo đuổi niềm đam mê văn học của mình, “ngọn đèn” sáng chói trong tim bạn sẽ luôn là ngọn đèn soi sáng cho bạn tìm đến những chân trời kiến thức mới.
Bạn muốn biết thêm các bí kíp khác về cách làm bài văn nghị luận văn học hay? Hãy tham khảo thêm các bài viết khác trên website “HỌC LÀM” của chúng tôi!
Hãy để lại bình luận và chia sẻ bài viết này nếu bạn thấy nó hữu ích!
