“Thơ là tiếng lòng, là tâm hồn, là nét đẹp của cuộc sống. Vậy làm sao để viết được bài văn nghị luận văn học thơ hay, để tiếng lòng của mình được cất lên thật ấn tượng?” – Có lẽ đó là câu hỏi mà biết bao bạn học sinh, đặc biệt là các bạn học sinh cấp 3, thường xuyên trăn trở.
Hôm nay, chúng ta cùng nhau khám phá bí kíp chinh phục điểm cao khi làm bài văn nghị luận văn học thơ!
Bước 1: Nắm vững kiến thức cơ bản
1.1. Hiểu rõ đặc trưng của bài văn nghị luận văn học thơ
Cũng như các bài văn nghị luận khác, bài văn nghị luận văn học thơ cũng cần có đủ 3 phần: Mở bài, Thân bài và Kết bài. Tuy nhiên, điểm khác biệt là ở nội dung, bài văn này cần tập trung phân tích, đánh giá, bình luận những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm thơ.
Theo nhà giáo ưu tú, TS Nguyễn Minh Châu (trong cuốn “Nghệ thuật phân tích tác phẩm văn học”): “Bài văn nghị luận văn học thơ phải bộc lộ được những hiểu biết sâu sắc về tác phẩm, thể hiện khả năng phân tích, đánh giá và bình luận một cách logic, thuyết phục.”
1.2. Nắm vững kiến thức về tác phẩm, tác giả
Trước khi viết, bạn cần dành thời gian để tìm hiểu kỹ về tác phẩm, tác giả.
Hãy tưởng tượng bạn đang khám phá một khu vườn thơ mộng – Trong đó, từng câu thơ là những bông hoa rực rỡ sắc màu, từng khổ thơ là những khu vườn nhỏ xinh đẹp, và tác phẩm là cả một khu vườn rộng lớn, mênh mông.
Bạn cần nắm rõ thông tin về:
- Tác giả: tiểu sử, sự nghiệp sáng tác, phong cách nghệ thuật.
- Tác phẩm: thể loại, xuất xứ, hoàn cảnh ra đời, nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa.
- Bối cảnh lịch sử, xã hội: thời đại tác phẩm ra đời, giúp bạn hiểu rõ hơn ý nghĩa của tác phẩm.
Bước 2: Lập dàn ý chi tiết
2.1. Xác định đề bài và vấn đề nghị luận
Đọc kỹ đề bài, xác định vấn đề nghị luận chính, vấn đề cần phân tích.
Ví dụ:
- Đề bài: “Phân tích vẻ đẹp tâm hồn của người lính trong bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu”.
- Vấn đề nghị luận chính: Vẻ đẹp tâm hồn người lính trong bài thơ “Đồng chí”.
2.2. Lập dàn ý chi tiết
Dàn ý chi tiết giúp bạn có cái nhìn tổng quan về bài văn, sắp xếp nội dung một cách khoa học, logic và tránh lạc đề.
Dàn ý bài văn nghị luận văn học thơ thường gồm:
- Mở bài:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
- Nêu vấn đề nghị luận chính.
- Thân bài:
- Phân tích nội dung:
- Giải thích vấn đề nghị luận.
- Phân tích những luận điểm, luận cứ chính.
- Dẫn chứng, phân tích, bình luận chi tiết.
- Phân tích nghệ thuật:
- Phân tích những nét độc đáo về nghệ thuật.
- Lấy dẫn chứng minh họa.
- Bình luận về tác dụng của nghệ thuật.
- Phân tích nội dung:
- Kết bài:
- Khẳng định lại vấn đề nghị luận.
- Nêu cảm nhận về tác phẩm.
Lưu ý:
- Dàn ý nên chi tiết, đầy đủ.
- Tránh dàn ý chung chung, thiếu logic.
- Nên sử dụng các câu hỏi gợi mở để tạo sự liên kết giữa các ý trong bài văn.
Bước 3: Viết bài văn
3.1. Mở bài: Hấp dẫn, thu hút
Mở bài có vai trò quan trọng trong việc thu hút sự chú ý của người đọc. Bạn có thể sử dụng những cách mở bài sau:
- Mở bài trực tiếp: Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nêu vấn đề nghị luận chính.
- Mở bài gián tiếp: Dùng một câu chuyện, câu thơ, câu tục ngữ, thành ngữ,… liên quan đến chủ đề bài văn để dẫn dắt vào vấn đề nghị luận.
- Mở bài bằng lời dẫn: Dùng lời nói của một nhân vật, một chuyên gia,… để tạo sự ấn tượng.
Ví dụ:
- Mở bài trực tiếp: “Bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu là một trong những tác phẩm tiêu biểu về đề tài người lính trong kháng chiến chống Pháp. Bài thơ đã khắc họa chân thực, cảm động vẻ đẹp tâm hồn của người lính, những con người bình dị, giản đơn nhưng lại rất cao đẹp, giàu tình đồng chí, đồng đội.”
- Mở bài gián tiếp: “”Bỗng nhận ra hương ổi/ Phả vào trong gió se” – Cảm xúc bâng khuâng, nhớ nhung về quê hương, về gia đình trong câu thơ của Nguyễn Du gợi cho ta những suy ngẫm về tình yêu quê hương đất nước, về những giá trị tinh thần cao đẹp của con người Việt Nam.”
3.2. Thân bài: Phân tích sâu sắc, logic
Thân bài là phần quan trọng nhất của bài văn. Bạn cần phân tích, đánh giá, bình luận những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm thơ một cách logic, thuyết phục.
Lưu ý:
- Phân tích những điểm nổi bật của tác phẩm, tránh lan man, thiếu trọng tâm.
- Sử dụng các dẫn chứng cụ thể, chính xác, phù hợp với nội dung phân tích.
- Bình luận, liên hệ thực tế để bài văn thêm sinh động, hấp dẫn.
Ví dụ:
- Phân tích nội dung: “Bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu thể hiện tình đồng chí, đồng đội cao đẹp của những người lính. Từ những hình ảnh bình dị, giản đơn như “ruộng nương”, “chân trời”, “giấc ngủ”, “mưa”, tác giả đã khắc họa tình cảm sâu nặng, gắn bó keo sơn của những người lính trong chiến trường. Họ cùng chia sẻ gian khổ, cùng động viên, giúp đỡ lẫn nhau trong những ngày tháng chiến đấu gian lao, nguy hiểm.”
- Phân tích nghệ thuật: “Bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, giàu hình ảnh, giàu chất thơ. Tác giả đã sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ,… để tạo nên những hình ảnh thơ đẹp, giàu sức biểu cảm, thể hiện tình cảm của tác giả đối với những người lính.”
3.3. Kết bài: Gọn gàng, ấn tượng
Kết bài cần khẳng định lại vấn đề nghị luận, nêu cảm nhận về tác phẩm, để lại ấn tượng tốt đẹp cho người đọc.
Ví dụ:
- Kết bài khẳng định: “Bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu là một lời ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người lính, những con người dũng cảm, kiên cường, giàu tình đồng chí, đồng đội. Bài thơ là minh chứng cho sức mạnh của tình yêu thương, của sự đoàn kết, là động lực to lớn để con người chiến thắng mọi khó khăn, thử thách.”
- Kết bài mở rộng: “Qua bài thơ “Đồng chí”, ta càng thêm hiểu về vẻ đẹp tâm hồn của người lính Việt Nam, những con người luôn sống “vì nước, vì dân”, thật đáng tự hào và kính trọng.”
Bước 4: Hoàn thiện bài văn
Sau khi hoàn thành bài văn, bạn cần dành thời gian để đọc lại, sửa chữa những lỗi sai về ngữ pháp, chính tả, logic, diễn đạt,…
Lưu ý:
- Nên đọc lại bài văn nhiều lần, từ nhiều góc độ khác nhau để phát hiện những lỗi sai.
- Có thể nhờ bạn bè, thầy cô giáo góp ý để bài văn hoàn thiện hơn.
Lời khuyên dành cho bạn
Để viết được bài văn nghị luận văn học thơ hay, bạn cần:
- Rèn luyện tư duy phân tích, đánh giá: Hãy đọc nhiều tác phẩm văn học, luyện tập viết nhiều bài văn nghị luận.
- Nắm vững kiến thức về ngữ pháp, chính tả: Chắc chắn kiến thức ngữ pháp, chính tả sẽ giúp bạn viết văn một cách chuẩn xác, mạch lạc, hấp dẫn hơn.
- Tìm kiếm sự trợ giúp từ thầy cô giáo, bạn bè: Hãy mạnh dạn hỏi han, trao đổi với thầy cô giáo, bạn bè để nâng cao kỹ năng viết văn của mình.
Cùng “HỌC LÀM”, bạn sẽ chinh phục mọi thử thách, vươn tới thành công!
Hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua số điện thoại 0372888889 hoặc đến địa chỉ 335 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội. Chúng tôi có đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn 24/7.
ảnh học tập
Lưu ý
- Những chia sẻ trên là những kinh nghiệm, bí kíp được đúc kết từ thực tế. Hãy tham khảo, học hỏi và áp dụng cho phù hợp với bản thân.
- Bài văn nghị luận văn học thơ là một dạng bài văn khá khó. Bạn cần dành thời gian để tìm hiểu, luyện tập mới có thể viết tốt.
- Hãy luôn giữ vững niềm tin vào bản thân, kiên trì nỗ lực, bạn sẽ đạt được thành công!
Bạn có muốn tìm hiểu thêm về các dạng bài văn khác? Hãy truy cập website “HỌC LÀM” để khám phá thêm nhiều kiến thức bổ ích!
