“Thầy hay chữ, trò mới hay học”, câu tục ngữ xưa nay vẫn luôn đúng trong mọi thời đại. Một người thầy giỏi không chỉ truyền đạt kiến thức thuần túy mà còn khơi gợi được niềm đam mê học hỏi trong mỗi học trò. Và một trong những “bí kíp” hữu hiệu chính là nghệ thuật “luyện rồng” cho bài giảng thêm phần sinh động, hấp dẫn bằng những câu hỏi “đắt giá”. Vậy làm thế nào để tạo ra những câu hỏi vừa thách thức, vừa khơi gợi được sự hứng thú cho người học? Hãy cùng “HỌC LÀM” khám phá bí mật trong bài viết dưới đây!
“Thổi hồn” vào bài giảng bằng cách làm câu hỏi “đánh thức” tiềm năng
Ông Nguyễn Văn A, một chuyên gia giáo dục đầu ngành, từng chia sẻ trong cuốn sách “Nghệ thuật khơi gợi đam mê học tập”: “Câu hỏi hay không phải là câu hỏi có đáp án ngay trước mắt, mà là câu hỏi gieo vào tâm trí người học những hạt giống tò mò, thôi thúc họ tự mình tìm tòi, khám phá.”
Thật vậy, một câu hỏi hay sẽ là “chìa khóa vạn năng” giúp “mở toang” cánh cửa tri thức, dẫn dắt người học từng bước chinh phục đỉnh cao. Hãy tưởng tượng bài giảng của bạn như một bộ phim hấp dẫn, còn những câu hỏi chính là những nút thắt, mở ra nhiều tình tiết bất ngờ, kịch tính, giữ chân người xem đến phút cuối cùng.
“Giải mã” bí mật: Cách làm câu hỏi cho bài học thuật “chuẩn không cần chỉnh”
Vậy cụ thể, làm thế nào để tạo ra những câu hỏi “đắt giá” như vậy? “HỌC LÀM” xin mách bạn một số bí kíp sau:
1. Xác định mục tiêu của câu hỏi
Trước khi bắt tay vào thiết kế câu hỏi, bạn cần xác định rõ mục tiêu mình muốn đạt được là gì. Bạn muốn kiểm tra kiến thức nền của học viên? Hay muốn khơi gợi sự tranh luận, phản biện? Hay muốn dẫn dắt họ đến một khái niệm mới?
Tùy vào từng mục tiêu cụ thể, bạn sẽ có cách thức để tạo ra những câu hỏi phù hợp nhất. Ví dụ, nếu muốn kiểm tra kiến thức nền, bạn có thể sử dụng những câu hỏi dạng Yes/No, câu hỏi lựa chọn hoặc câu hỏi điền vào chỗ trống. Ngược lại, nếu muốn khơi gợi tranh luận, bạn nên đưa ra những câu hỏi mở, câu hỏi phản biện, yêu cầu học viên phải nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau.
[image-1|giao-vien-dang-giang-bai|Giáo viên đang giảng bài|A Vietnamese teacher in a classroom is lecturing and using the Socratic method by asking the class thought-provoking questions.]
2. Sử dụng đa dạng các loại câu hỏi
Đừng để bài giảng của bạn trở nên nhàm chán với những câu hỏi “đơn điệu” như một bản nhạc chỉ có một nốt! Hãy “phù phép” cho bài giảng thêm phần lôi cuốn bằng cách sử dụng linh hoạt nhiều loại câu hỏi khác nhau, chẳng hạn như:
- Câu hỏi mở: Thường bắt đầu bằng những từ nghi vấn như “Tại sao”, “Bằng cách nào”, “Ý kiến của bạn như thế nào”… , khuyến khích người học tư duy phản biện, sáng tạo và thể hiện quan điểm cá nhân.
- Câu hỏi đóng: Thường có dạng trả lời ngắn gọn, xác định, giúp củng cố kiến thức trọng tâm và kiểm tra mức độ nắm bắt bài của người học một cách nhanh chóng.
- Câu hỏi so sánh: Yêu cầu người học so sánh, đối chiếu giữa các đối tượng, khái niệm, từ đó nhận ra điểm giống và khác nhau, phát triển tư duy phân tích, tổng hợp.
- Câu hỏi ứng dụng: Đưa ra các tình huống thực tế để người học vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết vấn đề, giúp họ liên kết kiến thức với thực tiễn, nâng cao hiệu quả tiếp thu bài học.
3. Lồng ghép yếu tố bất ngờ, thú vị
Bạn có nhớ câu chuyện “Vua Hùng dạy con” về bài học chọn người tài? Thay vì “dội bom” kiến thức một cách khô khan, Vua Hùng đã khéo léo đặt ra câu hỏi “Làm thế nào để chọn được người tài giỏi?”, khơi gợi sự tò mò, hứng thú cho các hoàng tử, từ đó dẫn dắt họ đến với những bài học sâu sắc về trách nhiệm, đức độ của một vị vua.
Bài học rút ra là: Hãy “thổi hồn” vào những câu hỏi bằng cách lồng ghép yếu tố bất ngờ, thú vị. Bạn có thể sử dụng hình ảnh minh họa, video clip, kể một câu chuyện ngắn, dẫn chứng từ thực tiễn… để tăng tính hấp dẫn cho câu hỏi.
[image-2|hoc-sinh-tham-gia-trao-doi-sôi-nổi|Học sinh tham gia trao đổi sôi nổi|Vietnamese students are actively participating in class. They are attentively listening to the teacher and eagerly raising their hands to answer questions and engage in discussions.]
4. Sử dụng ngôn ngữ gần gũi, dễ hiểu
Đừng biến câu hỏi của bạn thành “rào cản ngôn ngữ” khiến người học “ngại ngùng” tiếp nhận. Hãy sử dụng ngôn ngữ đơn giản, gần gũi, phù hợp với trình độ, lặ tuổi của người học.
5. Kiểm tra và điều chỉnh câu hỏi
Sau khi thiết kế xong câu hỏi, bạn nên dành thời gian kiểm tra lại để chắc chắn rằng câu hỏi rõ ràng, chính xác, không gây hiểu nhầm và phù hợp với thời lượng bài giảng.
“Học LÀM” – Đồng hành cùng bạn trên con đường chinh phục tri thức
Hy vọng rằng những chia sẻ trên đây của “HỌC LÀM” sẽ giúp bạn nắm được bí quyết “luyện rồng” cho bài giảng thêm “cháy” bằng những câu hỏi “đắt giá”. Hãy liên hệ với chúng tôi theo số điện thoại 0372888889 hoặc đến địa chỉ 335 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội để được tư vấn và hỗ trợ bởi đội ngũ chuyên viên giàu kinh nghiệm của “HỌC LÀM”. Chúc bạn thành công!
