“So sánh như đếm cua trong lỗ”, câu tục ngữ xưa đã ẩn chứa bí mật về việc so sánh. Khi bạn biết cách so sánh, bạn sẽ nhìn rõ được điểm mạnh, điểm yếu, và sự khác biệt giữa hai sự vật, hiện tượng, tác phẩm… Bí kíp “làm giàu” cho bài nghị luận văn học so sánh sẽ được bật mí ngay sau đây.
1. Bắt Đầu Từ Nắm Rõ Khái Niệm
Bắt đầu từ việc hiểu rõ khái niệm nghị luận văn học so sánh là gì. Theo GS.TS Nguyễn Văn Long, tác giả cuốn sách “Nghệ thuật văn học”, nghị luận văn học so sánh là “phương pháp phân tích, so sánh để làm rõ nét đẹp, giá trị, ý nghĩa, đặc sắc của tác phẩm văn học”.
Biểu đồ sơ đồ minh họa cách so sánh trong văn học
2. Chọn Đối Tượng So Sánh Chuẩn “Như Ý”
“Như chim sẻ chọn cành” – hãy lựa chọn đối tượng so sánh phù hợp và có điểm tương đồng để tạo nên sự đối lập, tương phản, bổ sung, hay tương trợ cho nhau.
Lưu ý:
- Tránh chọn những đối tượng quá xa lạ, khó so sánh.
- Nên chọn những đối tượng có liên quan về nội dung, chủ đề, thể loại, hoặc phong cách nghệ thuật.
- Chọn đối tượng có những điểm tương đồng nhưng cũng có những điểm khác biệt để tạo nên sự hấp dẫn cho bài viết.
Ví dụ:
- So sánh hai tác phẩm cùng thể loại: “Truyện Kiều” và “Lục Vân Tiên” đều là truyện thơ Nôm, nhưng lại thể hiện hai quan niệm về tình yêu, cuộc sống khác nhau.
- So sánh hai tác phẩm cùng chủ đề: “Chiếc Lá Cuối Cùng” và “Hai cây phong” đều thể hiện tình yêu thương con người, nhưng lại sử dụng những cách thể hiện khác nhau.
3. Xây Dựng Luận Điểm, Luận Cứ “Gọn Gàng, Súc Tích”
“Cây ngay không sợ chết đứng”, luận điểm cần rõ ràng, mạch lạc, và thể hiện quan điểm, nhận định của bạn về hai đối tượng được so sánh. Luận cứ là những dẫn chứng, lý lẽ để minh chứng cho luận điểm.
- Luận điểm: Nên nêu rõ những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai đối tượng, đánh giá ưu, nhược điểm của mỗi đối tượng.
- Luận cứ: Cần chọn những dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp với luận điểm, và được sắp xếp theo một trình tự logic. Sử dụng các biện pháp nghệ thuật như: so sánh, đối chiếu, phân tích, bình luận… để làm cho bài viết thêm sinh động và thuyết phục.
4. Cách Trình Bày “Tự Nhiên, Hấp Dẫn”
“Nói lời phải giữ lời”, bài viết cần được trình bày một cách tự nhiên, hấp dẫn, thu hút người đọc.
- Mở bài: Giới thiệu khái quát về hai đối tượng so sánh và nêu luận điểm của bài viết.
- Thân bài: Phân tích, so sánh chi tiết hai đối tượng theo những điểm giống nhau và khác nhau. Nên sắp xếp các luận cứ theo một trình tự logic, dẫn chứng phải minh bạch, rõ ràng, có sức thuyết phục.
- Kết bài: Khẳng định lại luận điểm, đánh giá chung về hai đối tượng so sánh, nêu suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về vấn đề được đặt ra.
5. Lưu Ý Khi Viết Nghị Luận Văn Học So Sánh
“Dẫu sao cũng là con người”, trong quá trình viết bài, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Luôn giữ thái độ khách quan, trung thực, không thiên vị: Dù bạn thích đối tượng nào hơn, bạn cũng cần phân tích khách quan, không nên đưa cảm xúc cá nhân vào bài viết.
- Sử dụng ngôn ngữ chính xác, rõ ràng, hợp lý: Tránh sử dụng các từ ngữ mơ hồ, không rõ nghĩa.
- Kết hợp các biện pháp nghệ thuật: Sử dụng các biện pháp tu từ, ví dụ, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ… để bài viết thêm sinh động, hấp dẫn.
- Bố cục rõ ràng, mạch lạc: Bài viết cần có bố cục chặt chẽ, luôn giữ được mạch ý, không nên lạc đề.
6. Tìm Kiếm Nguồn Tham Khảo
“Học thầy không tày học bạn”, hãy tìm kiếm những nguồn tham khảo uy tín để bổ sung kiến thức và nâng cao trình độ viết văn của mình.
- Gợi ý: Bạn có thể tham khảo các sách giáo khoa, bài viết, tài liệu trên mạng… Hãy học cách buông bỏ để đời an vui những kiến thức không cần thiết và tập trung vào việc học hỏi những điều bổ ích.
7. Bài Tập Thực Hành
“Có công mài sắt có ngày nên kim”, chìa khóa thành công chính là sự luyện tập thường xuyên. Hãy thực hành viết các bài nghị luận văn học so sánh và nhờ bạn bè, thầy cô quy cách trình bày báo cáo khoa học để cải thiện bài viết của mình.
8. Liên Hệ Tư Vấn
Bạn muốn nâng cao kỹ năng viết văn? Bạn muốn được giúp đỡ trong việc cách ghi bài khoa học? Hãy liên hệ ngay với Thầy giáo Nguyễn Văn A, chuyên gia hàng đầu về nghi luận văn học so sánh.
9. Lời Kết
“Gieo nhân nào, gặt quả ấy”, chắc chắn với sự kiên trì, nỗ lực, bạn sẽ viết được những bài nghị luận văn học so sánh hay và đạt điểm cao.
Hãy chia sẻ bài viết này với bạn bè của bạn và cách buộc tóc cho trán dô đi học đến website “HỌC LÀM” để khám phá thêm nhiều bí kíp học tập bổ ích khác!
