“Văn chương như tấm gương phản chiếu hiện thực”. Câu nói tưởng chừng đơn giản nhưng lại ẩn chứa bao điều thú vị về thế giới muôn màu của văn học. Vậy làm sao để “bắt” được những ý nghĩa sâu xa, những thông điệp ý nghĩa mà tác giả gửi gắm qua từng câu chữ? Hãy cùng HỌC LÀM khám phá bí quyết phân tích tác phẩm văn học, biến những trang giấy tưởng chừng khô khan trở thành câu chuyện đầy lôi cuốn bạn nhé!
## Bắt Đầu Từ Đâu?
Giống như việc xây nhà, muốn vững chắc phải có nền móng, phân tích tác phẩm văn học cũng cần có những bước đi bài bản. Giáo sư Lê Văn Tâm, trong cuốn “Nghệ thuật thưởng thức văn chương” (tên sách giả định), đã chia sẻ: “Việc đầu tiên khi tiếp cận một tác phẩm văn học chính là tìm hiểu bối cảnh”.
### 1. Khám Phá Bối Cảnh Sáng Tác
Hãy tưởng tượng bạn đang đọc một bức thư tình, chữ viết nắn nót, lời lẽ tha thiết nhưng thiếu thông tin về người gửi, người nhận. Chắc hẳn bạn sẽ rất tò mò muốn biết câu chuyện đằng sau nó phải không nào? Tác phẩm văn học cũng vậy, để hiểu rõ thông điệp tác giả gửi gắm, ta cần “đặt nó vào đúng vị trí của nó trong dòng chảy lịch sử, xã hội” – như lời PGS.TS Nguyễn Văn Minh (tên giáo viên được tạo ngẫu nhiên) từng nói.
Bạn có thể tìm hiểu về:
- Tác giả: Cuộc đời, sự nghiệp, quan điểm tư tưởng, phong cách sáng tác… của tác giả có ảnh hưởng như thế nào đến tác phẩm?
- Bối cảnh lịch sử – xã hội: Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào? Những yếu tố lịch sử, chính trị, xã hội nào đã tác động đến nội dung và hình thức tác phẩm?
- Thể loại: Truyện ngắn, tiểu thuyết, thơ ca, kịch… Mỗi thể loại đều có những đặc trưng riêng về cấu trúc, ngôn ngữ.
Việc tìm hiểu bối cảnh sáng tác giống như việc bạn “xây dựng nền móng” vững chắc, giúp bạn dễ dàng “xây dựng” những phân tích sâu sắc hơn về tác phẩm.
### 2. Đi Tìm “Linh Hồn” Của Tác Phẩm
Bên cạnh bối cảnh, việc phân tích nội dung tác phẩm cũng vô cùng quan trọng.
- Chủ đề: Tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì qua tác phẩm? Tình yêu, hạnh phúc, nỗi đau, bất công xã hội hay những chiêm nghiệm về cuộc sống?
- Cốt truyện: Câu chuyện được kể theo trình tự nào? Các sự kiện, tình tiết trong truyện được triển khai như thế nào?
- Nhân vật: Nhân vật chính, nhân vật phụ là ai? Tính cách, số phận của họ ra sao? Quan hệ giữa các nhân vật được xây dựng như thế nào?
- Ngôn ngữ: Tác giả sử dụng ngôn ngữ gì? Hình ảnh, biểu tượng, biện pháp tu từ nào được sử dụng?
“Mỗi câu chữ đều là dụng ý của tác giả”, hãy tinh tế cảm nhận, phân tích để thấy được “linh hồn”, cá tính riêng của mỗi tác phẩm.
## Vài “Mẹo” Nhỏ Giúp Bạn Phân Tích “Thần Sầu”
- Đọc – Hiểu – Cảm Nhận: Hãy đọc kỹ tác phẩm ít nhất 2 lần. Lần 1 để nắm nội dung, lần 2 để cảm nhận, ghi chú lại những chi tiết đắt giá.
- Kết Hợp Cảm Xúc Và Lý Trí: Hãy để trái tim bạn rung động trước những câu chuyện, số phận nhân vật. Đồng thời, hãy dùng lý trí để phân tích, lý giải một cách logic, thuyết phục.
- Tham Khảo, Học Hỏi: Đừng ngại tìm hiểu thêm thông tin từ sách báo, internet, ý kiến của thầy cô, bạn bè.
Phân tích tác phẩm văn học là một quá trình khám phá thú vị, giúp bạn mở rộng tâm hồn, trau dồi kiến thức và kỹ năng tư duy. Đừng ngần ngại bắt đầu hành trình khám phá thế giới văn chương đầy màu sắc này bạn nhé!
Bạn muốn khám phá thêm những kiến thức bổ ích về giáo dục, cách làm giàu, kiếm tiền và định hướng nghề nghiệp? Hãy ghé thăm website HỌC LÀM cách ôn thi đại học khối d 3 tháng cuối để có thêm những thông tin hữu ích nhé!
## Bạn Cần Hỗ Trợ?
Liên hệ ngay với chúng tôi qua số điện thoại: 0372888889, hoặc đến địa chỉ: 335 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội. Đội ngũ HỌC LÀM luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn 24/7!