“Học thầy không tày học bạn”, câu tục ngữ này luôn đúng trong mọi thời đại. Nhưng làm sao để học từ bạn, học từ thực tế? Chìa khóa nằm ở việc tạo ra những tình huống có vấn đề, kích thích tư duy và phản biện. Cách tạo tình huống có vấn đề trong dạy học chính là nghệ thuật dẫn dắt học sinh “tự bơi” trong biển kiến thức.
Như cách tính điểm đại học sài gòn 2016, việc thiết lập các bài toán tình huống giúp học sinh áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Thử tưởng tượng một lớp học lịch sử, thay vì chỉ đọc về chiến tranh, học sinh được chia nhóm, mỗi nhóm đại diện cho một quốc gia, và phải đưa ra quyết định dựa trên bối cảnh lịch sử cụ thể. Liệu họ có lặp lại những sai lầm trong quá khứ? Hay sẽ tìm ra một con đường khác?
Tại Sao Cần Tạo Tình Huống Có Vấn Đề?
Tình huống có vấn đề không phải là để làm khó học sinh, mà là để giúp các em “vỡ lẽ”. Giống như câu chuyện ngụ ngôn “Đẽo cày giữa đường”, việc đặt ra những tình huống “khó nhằn” sẽ thôi thúc học sinh tư duy, tìm tòi giải pháp. GS.TS Nguyễn Văn A (Đại học Sư Phạm Hà Nội) trong cuốn “Nghệ thuật Gây Tò Mò Trong Giảng Dạy” đã khẳng định: “Tình huống có vấn đề là chất xúc tác mạnh mẽ nhất cho quá trình học tập chủ động.”
Lợi Ích Của Việc Tạo Tình Huống Có Vấn Đề
- Kích thích tư duy sáng tạo và phản biện.
- Rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề thực tế.
- Nâng cao khả năng làm việc nhóm.
- Ghi nhớ kiến thức sâu sắc hơn.
Các Bước Tạo Tình Huống Có Vấn Đề Hiệu Quả
-
Xác định mục tiêu học tập: Bạn muốn học sinh học được gì qua tình huống này? Ví dụ như cách dạy đọc cho học sinh lớp 1, mục tiêu là giúp các em nhận biết mặt chữ và đọc trơn tru.
-
Thiết kế tình huống: Tình huống cần gần gũi, phù hợp với lứa tuổi và kiến thức của học sinh. Có thể dựa trên những câu chuyện thực tế, hoặc những vấn đề đang được xã hội quan tâm.
-
Đặt câu hỏi gợi mở: Đừng đưa ra đáp án ngay lập tức. Hãy đặt những câu hỏi khơi gợi sự tò mò, dẫn dắt học sinh tự tìm ra câu trả lời. Tương tự như cách kiểm tra từ vựng học sinh, việc đặt câu hỏi đúng sẽ giúp đánh giá chính xác năng lực của học sinh.
-
Tạo không gian thảo luận: Khuyến khích học sinh trao đổi, tranh luận, chia sẻ ý kiến với nhau. Đây là cơ hội để các em học hỏi lẫn nhau, phát triển kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm.
Ví Dụ Về Tình Huống Có Vấn Đề
Cô giáo Nguyễn Thị B, một giáo viên dạy Văn tại trường THPT Lê Hồng Phong, TP.HCM, đã áp dụng phương pháp này rất thành công. Cô chia sẻ một câu chuyện về việc học sinh của cô đã xây dựng một phiên tòa giả định để xét xử nhân vật Chí Phèo. Việc này đã giúp các em hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm, đồng thời rèn luyện kỹ năng tranh luận và phản biện. Giống như đơn xin nghỉ học theo phong cách kiếm hiệp, việc sáng tạo trong dạy học luôn mang lại hiệu quả bất ngờ.
Kết Luận
Cách tạo tình huống có vấn đề trong dạy học là một nghệ thuật, đòi hỏi sự sáng tạo và tâm huyết của người thầy. Hãy liên hệ Số Điện Thoại: 0372888889, hoặc đến địa chỉ: 335 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm những ý tưởng mới cho công việc giảng dạy của mình. Hãy chia sẻ bài viết này nếu bạn thấy hữu ích và để lại bình luận bên dưới để cùng thảo luận nhé! Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về thành tựu cách mạng khoa học-kĩ thuật để áp dụng vào bài giảng của mình.