“Mở đầu như thế nào cho ấn tượng?”, “Làm sao để gây sự chú ý cho người đọc ngay từ những câu đầu tiên?” – câu hỏi muôn thuở của các sĩ tử khi bước vào kỳ thi viết. Cũng giống như “cái răng cái tóc là góc con người”, mở bài là phần quan trọng để tạo ấn tượng ban đầu, là “làn gió đầu tiên” mang đến cảm hứng cho cả bài văn.
Bí mật “lột xác” cho mở bài nghị luận văn học: Từ cơ bản đến nâng cao
Bạn đã từng nghe câu “đánh giá một con người qua cách ăn mặc”? Thật vậy, một mở bài hay là “chiếc áo” đẹp đẽ, tôn vinh giá trị của cả bài văn. Để “chiếc áo” ấy vừa vặn, phù hợp và nổi bật, hãy cùng “HỌC LÀM” khám phá những bí mật “lột xác” cho mở bài nghị luận văn học nhé!
1. “Lên dây cót” cho mở bài: Những cách thức phổ biến
a. Giới thiệu vấn đề:
Bắt đầu bằng việc giới thiệu vấn đề cần nghị luận một cách ngắn gọn, súc tích. Ví dụ: “Trong dòng chảy văn học Việt Nam, tình yêu quê hương đất nước luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà văn, nhà thơ”.
b. Dẫn dắt bằng câu hỏi:
Đặt câu hỏi gợi mở, kích thích trí tò mò của người đọc, khơi gợi những suy ngẫm, tạo tiền đề cho những luận điểm tiếp theo. Ví dụ: “Liệu tình yêu quê hương đất nước có phải là động lực giúp con người vươn lên trong cuộc sống?”
c. Dẫn dắt bằng câu chuyện:
Kết hợp câu chuyện ngắn gọn, ấn tượng liên quan đến chủ đề bài viết để thu hút sự chú ý của người đọc. Ví dụ: “Câu chuyện về tấm lòng yêu nước của người con gái Hà Nội trong tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” đã khiến tôi suy ngẫm thật nhiều về giá trị của tình yêu quê hương”.
d. Sử dụng câu tục ngữ, thành ngữ:
Dùng câu tục ngữ, thành ngữ liên quan đến chủ đề bài viết tạo điểm nhấn cho mở bài. Ví dụ: “Như ông cha ta đã từng nói: “Dân tộc nào, đất nước nào cũng có lòng yêu nước, và lòng yêu nước là truyền thống quý báu của dân tộc đó”.
e. Trích dẫn thơ, văn:
Trích dẫn những câu thơ, câu văn hay, ý nghĩa, liên quan đến chủ đề bài viết để làm nổi bật vấn đề cần nghị luận. Ví dụ: “Trong bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh, nhà thơ đã viết: “Làng tôi, làng tôi yêu dấu/ Cây cối, con người, cảnh vật/ Nghiêng nghiêng dòng nước, tiếng cười/ Tất cả đều là quê hương”.
2. “Nâng tầm” mở bài: Những cách thức độc đáo
a. Sử dụng phép đối lập:
Tạo sự tương phản, đối lập giữa hai ý tưởng, hai quan điểm để làm nổi bật chủ đề cần nghị luận. Ví dụ: “Trong khi cuộc sống hiện đại ngày càng phát triển, con người lại càng dễ bị cuốn vào vòng xoáy của những giá trị vật chất, thì tình yêu quê hương đất nước vẫn luôn là ngọn lửa bất diệt, soi sáng tâm hồn mỗi người”.
b. Sử dụng phép ẩn dụ:
Sử dụng hình ảnh ẩn dụ, tạo liên tưởng, gợi cảm xúc cho người đọc. Ví dụ: “Tình yêu quê hương đất nước như dòng sông hiền hòa, chảy mãi, vun đắp cho đất nước thêm giàu đẹp”.
c. Sử dụng phép so sánh:
So sánh chủ đề bài viết với những hình ảnh, hiện tượng khác để làm nổi bật nét đặc sắc của vấn đề cần nghị luận. Ví dụ: “Tình yêu quê hương đất nước giống như ngọn núi cao vời vợi, che chở, nâng đỡ mỗi con người”.
d. Sử dụng phép nhân hóa:
Nhân hóa chủ đề bài viết, tạo sự gần gũi, sinh động cho mở bài. Ví dụ: “Tình yêu quê hương đất nước luôn dõi theo, động viên, khích lệ mỗi người con đất Việt vươn lên trong cuộc sống”.
3. “Nắm chắc” bí mật: 5 tiêu chí vàng cho mở bài “chuẩn chỉnh”
-
Ngắn gọn, súc tích: Không nên viết quá dài dòng, lan man, chỉ nên tập trung vào việc giới thiệu vấn đề cần nghị luận một cách rõ ràng, dễ hiểu.
-
Hấp dẫn, thu hút: Tạo sự hứng thú cho người đọc ngay từ những câu đầu tiên, kích thích sự tò mò, khơi gợi những suy ngẫm.
-
Chính xác, rõ ràng: Nội dung mở bài phải phù hợp với chủ đề bài viết, thể hiện rõ ràng quan điểm, lập luận của người viết.
-
Sáng tạo, độc đáo: Tránh sự trùng lặp, nhàm chán, tìm cách thể hiện phong cách riêng, để lại ấn tượng sâu sắc cho người đọc.
-
Hài hòa với bài văn: Mở bài phải tạo tiền đề cho nội dung chính của bài văn, là “cánh cửa” mở ra cho những suy luận, phân tích sâu sắc hơn.
Ví dụ:
Chủ đề: Phân tích hình ảnh người phụ nữ Việt Nam trong thơ ca.
Mở bài:
“Dòng thơ Việt Nam như một bức tranh muôn màu, ẩn chứa những câu chuyện đầy cảm xúc về người phụ nữ Việt Nam. Từ những hình ảnh quen thuộc như “nàng Kiều” tài sắc vẹn toàn, “Thúy Vân” dịu dàng, đoan trang cho đến những hình ảnh hiện đại, mạnh mẽ, người phụ nữ Việt Nam luôn toát lên vẻ đẹp kiêu sa, kiêu hãnh, tình cảm và bản lĩnh phi thường”.
Lưu ý:
Để viết mở bài hiệu quả, bạn cần đọc kỹ đề bài, nắm chắc nội dung, chọn cách thức phù hợp để thể hiện quan điểm, lập luận của mình.
“Bí kíp” viết mở bài nghị luận văn học hiệu quả từ chuyên gia
GS.TS Nguyễn Văn A, Giáo sư Khoa Ngữ văn – Đại học Sư phạm Hà Nội, chia sẻ:
“Mở bài là “nền tảng” cho cả bài văn, cần được đầu tư kỹ lưỡng để tạo ấn tượng tốt cho người đọc. Hãy luyện tập thường xuyên, thực hành nhiều cách viết, sẽ giúp bạn nắm vững kỹ năng viết mở bài hiệu quả”.
Lời khuyên:
Hãy tự tin thể hiện phong cách riêng của mình, tìm tòi, khám phá những cách viết mới, sẽ giúp mở bài của bạn trở nên thu hút và ấn tượng hơn.
Góc nhìn tâm linh: “Học là cách thức tu dưỡng bản thân”
Trong triết lý của người Việt, việc “học” không chỉ đơn thuần là trau dồi kiến thức mà còn là cách thức tu dưỡng bản thân. Viết bài luận chính là “tu tâm dưỡng tính”, giúp con người rèn luyện khả năng tư duy, phát triển tâm hồn, bồi đắp trí tuệ. Hãy dành thời gian để “tu luyện” kỹ năng viết mở bài, bạn sẽ càng thêm tự tin, thái độ tích cực và truyền đạt thông điệp của mình hiệu quả hơn.
Tìm hiểu thêm về cách viết bài văn nghị luận
Bạn muốn học cách viết bài văn nghị luận hay hơn?
Hãy truy cập website “HỌC LÀM” để khám phá thêm nhiều kiến thức bổ ích về:
- Cách viết phần thân bài nghị luận
- Cách viết kết bài nghị luận
- Cách phân tích tác phẩm văn học
- Các kỹ năng viết văn
Liên hệ với chúng tôi:
Số Điện Thoại: 0372888889
Địa chỉ: 335 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội
Cùng “HỌC LÀM”, chinh phục những thách thức trong viết lập luận, rèn luyện kỹ năng viết văn hiệu quả!
Mở bài nghị luận văn học
Cách viết mở bài hay
Viết mở bài nghị luận
